Ιστορία Τέχνης 1: Η Εκδίκηση του Καρβέλα

Το κακό γούστο ήταν πάντα στη πρώτη γραμμή της μαζικής δημοφιλούς κουλτούρας στην Ελλάδα, μόνο που τα εκδοτικά συγκροτήματα, οι ιδιοκτήτες νυχτερινών κέντρων και οι συν αυτοίς κλίκες το έντυναν με την εσθήτα ενός ψευδεπίγραφου αλλά ακαταμάχητα επαρχιώτικου star system. Εντός αυτού του συστήματος ο κύριος Καρβέλας έχει γνωρίσει μεγάλες δόξες αλλά και περιόδους ανομβρίας, και όχι μόνο με την αιωνίως μούσα του, απόλυτη-ελληνίδα-σταρ. Ωστόσο, στη δουλεία του πάντα υπέβοσκε ο σαρκασμός για αυτό το σύστημα που τον τροφοδοτούσε. Τις φορές που αυτός ο σαρκασμός εμφανιζόταν πιο εκδηλωτικός και παιγνιώδης η επιτυχία λάμβανε παροιμιώδεις διαστάσεις, πολλές φορές ως αντανάκλαση των αντιδράσεων στην τετριμμένη σλογκαναρία του. Έτσι το τετριμμένο γινόταν instant classic: ακόμα μειδιούμε και ριγούμε στο άκουσμα του ‘Δεν άκουσα; Πως είπατε; Ορίστε; Συγγνώμη κύριε ποιος είστε;’ ή με τις τελευταίες επιτυχίες της Ρίτας Σακελαρίου και βέβαια με τον αξέχαστο ‘ψωλέο’ που τελείωνε στα μπούτια της Έφης Σαρρή.

Η νέα χιλιετία έφερε χρόνια δίσεκτα για τον συνθέτη. Η μούσα του με δυσκολία σταύρωνε σουξέ, ενώ οι ανταγωνιστές του με πρώτο τον Φοίβο τον έκαναν να φαντάζει so pre-9/11. Η επισφράγιση της καθοδικής πορείας ήρθε πέρσι με τη ματαίωση του μεγάλου στοιχήματος της Eurovision. Όμως ό,τι κατεβαίνει ανεβαίνει, και τούμπαλιν. Και ενώ η μούσα αποσύρθηκε για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, ο συνθέτης έχτιζε την μαγική εξίσωση στην κατάλληλη συγκυρία. Η σύντροφός του Αννίτα Πάνια αποτέλεσε την κρίσιμη μάζα διαμέσου της οποίας εξέφρασε το πολυεπίπεδο κοινωνικοκαλλιτεχνικό χαρμάνι σοφίας του: αντιλήφθηκε πως το ελληνικό μουσικοθέαμα έφτασε στο οριακό μεταμοντέρνο-ντεμποριανό σημείο, όπου δεν μπορεί πλέον να πουλά ‘δίσκους’ αλλά μόνο εικόνες αποφενακισμού. Η εμπειρία δίδαξε πως ο Μπουγάς, η Μπεζαντάκου και η Λάμπρου αποτέλεσαν μια πολύ πιο έντιμη πρόταση σε αντίθεση με κάθε πριμοδοτούμενο deluxe κωλοχτύπημα και τραγουδιστική αυτοταπείνωση των βισσοβανδήδων –χαρακτηριστική προς αυτό είναι και η sui generis περίπτωση της Έφης Θώδη. Έτσι οι εκπομπές της συντρόφου του αποτέλεσαν την κατάλληλη πλατφόρμα για να διατρανώσει αυτά που μέχρι πρόσφατα σπασμωδικά ψέλλιζε: ψώνισε από μια έτοιμη και καλλιεργημένη μπάνκα από περιπτώσεις και περιπτωσάρες, ανθρώπους της πιάτσας που μετρούν την ανθρωπιά βάσει του πλεονάσματος της ιδιορρυθμίας των –η ιδιορρυθμία είναι εξάλλου το βασικό συστατικό της μοντέρνας τέχνης. Πάνω σε καθέναν δόμησε τραγούδια-περσόνες, με βασικό οδηγό την τεχνική της ατραξιόν: η φαφούτα Μαλάμω τα λέει ‘έξω απ΄τα δόντια’, το λυγερόκορμο γεροντοπαλίκαρο με αιτία και υπονοούμενο ‘το θέλει, το θέλει, το θέλει…’, η κλασικής παιδείας Elisabeth (sic) klapse Annoula, allh tha kanei diethni kariera :-P αναζητά τον Βάγκνερ και τον Πουτσίνι ενώ η γυναίκα ποδοσφαιρίστρια μοιράζει ‘κλοτσές’. Αρκεί ένα τραγούδι και όχι ολόκληροι άχρηστοι δίσκοι, κάτι σαν homage στα επτάιντσα του ’50 διαμέσου της μοναχικότητας των mp3 και των realtone, καθώς και στους rock ‘n roll ήρωες που τόσο τίμησε ο συνθέτης στις προσωπικές δουλειές του της δεκαετίας του ’80.

Η επιτυχία είναι απροσδόκητα μεγάλη. Σε καιρούς λιτότητας, όπου οι βασιλιάδες της πίστας αποδεικνύουν πόσο γυμνοί έχουν υπάρξει όλο αυτό τον καιρό, τα μισά singles του top-10 ανήκουν στον θίασο της Πάνια, αναδυόμενα από την κρεατομηχανή της Legend σαν φυσική συνέχεια των Ζουζουνιών. Αυτή η επιτυχία μόνο τυχαία δεν είναι. Αν δει κανείς πιο προσεκτικά πίσω από αυτό το freak show θα αντιληφθεί την μέριμνα και ενδιαφέρον των δημιουργών. Θα αντικρύσει έναν απόλυτα εξωστρεφή, διασκεδαστικό και σβέλτο –αυτό δεν είναι η pop; – άλλοτε camp και άλλοτε trash χυλό.